AĞ (NETWORK) NEDİR?
Basit hale indirgemek gerekir ise veri paylaşımı amacıyla çeşitli elektronik (dijital) cihazları birbirine bağlayan teknolojinin kendisidir. Günümüzde sayısı oldukça çoğalan tüm cihazları birbirine bağlayan internet ağı; veri paylaşımını, cihazlar arası iletişimi ve gündelik insan işlerini kolaylaştırmayı sağlamaktadır. İnternet ağının sürekliliğini sağlayabilmesi adına sağlayıcı (İnternet Servis Sağlayıcı), internet kartı (ethernet kartı, CAT5/6/7 ethernet kabloları, USB Wireless Adaptörler, Hücresel…), iletişim protokolleri (TCP, UDP…) ve donanım(router, modem, switch, hub, bridge vb.) ürünlerine ihtiyacı vardır. Temin edilebildikten sonra internetin nimetlerinde gezinilmeye devam edilir.
İnternet işleyişimizde ISP (Internet Service Provider/İnternet Servis Sağlayıcı) hizmetlerinin bizlere tanımladığı ve bizlerin kendi donanımları üzerinden manuel olarak ayarlayıp internette gezinebildiği protokole ise IP demekteyizdir. IP adresi, lokasyonumuzu belirler ve kısacası ziyaret ettiğimiz adreslerde izimizi taşımaktadır. IP adresinin yanında MAC adresi de gerekmektedir. MAC adresi, ağ içerisindeki cihazın ağa dahil olabilmesi adına tanınma işlemini gerçekleştirmeye yardımcı olur ve kırk sekiz bitlik adresten oluşmaktadır. IP dağıtımı günümüzde tam gerçekleştirilemediğindendir ki IPv6 kavramı ortaya çıkmıştır ve (günümüzde yaygın kullanılan IPv4’tür) geçilmeye çalışılmaktadır.
İnternetin çıkışını gerçekleştiren cihazlara şifreleme (WEP, WPA, WPA2, WPA3 vb.) algoritmaları güvenlik tedbirleri gereğince oluşturulur. Portlar vasıtasıyla internet erişimi gerçekleştirilir. Port, internet trafiğinin iletişim esnasındaki uç noktasıdır denilebilir. Çünkü günün sonunda her port belirli servise veya yazılıma tabiidir.
WEP (Wired Equivalent Privacy/Kabloluya Eş Değer Gizlilik), günümüzde kullanımı önerilmemektedir nedeniyse birçok güvenlik açığına sahiptir. Dolayısıyla WEP üzerinde birbirinden farklı iyileştirmeler ve çözümler getirilmeye çalışılmıştır.
WPA (Wi-Fi Protected Access/Wi-Fi Korumalı Erişim), WEP tabanlı bir şifreleme türüdür. WEP şifreleme türünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve pek çok sorununun giderilmesi ile oluşturulmuştur.
TCP, verilerin aktarılmadan önce paketlenme biçimini, paketlerin taşınmasını, verilerin adresleneceğini ve internet üzerindeki hedefe aktarılan kısmında çözümlenerek alınacağını kontrol eden veri iletim protokolüdür. UDP, TCP’nin aksine verilerin birbirleriyle bağlantı kurmadan aktarılmasıdır. UDP’nin kullanılmasının nedenleri arasında DNS çözümlemesi akla gelir ve işlemler uzun iken daha da uzatmamak adına hız kazanabilmek için UDP kullanılır ki çoğu VPN hizmeti de başvurur.
LAN (Local Area Network), Türkçe’ye “Yerel Ağ” haliyle çevrilip karşımıza çıkmaktadır. Kurulumu ve çalışma prensibi gereği yüksek hızlarda çalışır. Apartman içi vb. mekan oluşumlarında kablonun varlığını sürdürebildiği yerlerde yer alan ağ sınıfıdır.
WLAN (Wireless Local Area Network), Türkçe’ye “Kablosuz Yerel Ağ” haliyle çevrilip karşımıza çıkmaktadır. Türkçe’ye çevirisinden de anlaşılacağı üzeredir ki kablosuz kullanımların küçük çaptaki mekanlarda kullanılmasıdır. Sıklıkla hataya düşülüp WAN ile karıştırılmaktadır ki tamamen yanlıştır.
MAN (Metropolitan Area Network), Türkçe’ye “Metropol Alan Ağı” haliyle çevrilip karşımıza çıkmaktadır, şehirlerarası kurulan ve geniş kullanım ağına sahip olan bilgisayar sınıfıdır. Ancak bu terim günümüzde kullanılmamaktadır ve yerine genellikle bahsi geçen WAN alanı tercih edilmektedir.
WAN (Wide Area Network), Türkçe’ye “Geniş Alan Ağları” haliyle çevrilip karşımıza çıkmaktadır. Kıyaslama yapılacak olunur ise, türlerine göre epeyli düşük performansa sahiptir. Nedenine gelinildiğindeyse, farklı noktalardaki LAN’ların birleşiminden oluşurlar ve LAN hızlı iken genellemeye alınıldığında WAN’ın bölünülmesi de hesaba katılarak düşük olduğu çıkarımı yapılabilir.
Ağ topolijisi konusuna girmeseydik olmazdı. Ağ topolojisi, bir ağı oluşturan cihazların fiziksel ve mantıksal yerleşimidir.
Bus (Ortak Yol) Topolojisi, ağda gönderilen veri hedefe ulaşıncaya kadar veya sonlandırılıncıya kadar topolojideki tüm cihazlara uğradığı topolojidir.
Ring (Halka) Topolojisi, halka biçimindeki ağ üzerinden gönderilen verinin alıcı cihaza ulaşıncaya kadar ağ üzerindeki tüm cihazlara teker teker uğradığı topolojisidir.
Star (Yıldız) Topolojisi, bir hub ya da switche bağlı cihazların iletişimi merkezde bulunan cihaz üzerinden gerçekleştirildiğindeki topolojidir.
Extended Star (Genişletilmiş Yıldız) Topolojisi, Yıldız (Star) topolojisinin genişletilmiş halidir.
Mesh (Örgü) Topolojisi, ağa bağlı bir cihaz ağdaki diğer cihazlara doğrudan bağlantılıdır. Çoğunlukla WAN (Wide Area Network/Geniş Alan Ağı) sistemlerinde tercih edilmektedir.
Tree (Ağaç) Topolojisi, Yıldız (Star) topolojisi ile Ortak Yol (Bus) topolojisinin birlikte kullanıldığı topolojidir.
Hub, mevcut ağın bant genişliğini bağlı aygıtlara eşit olarak dağıtılabilmesi amacıyla kullanılmaktadır.
Switch (Ağ Anahtarı), bağlı olduğu cihazların haberleşmesini sağlayan ağ aygıtıdır.
Router (Yönlendirici), iki ağ arasındaki iletişimi sağlayan ve söz konusu iletişimi yönlendiren aygıtıdır.
Modem, günlük hayatımızdaki ev kullanımlarında genellikle bir koaksiyel kablo bağlantısı aracılığıyla ISP'ye (Internet Service Provider/İnternet Servis Sağlayıcı) bağlayan bir ağ cihazıdır.
Değerli vaktinizi ayırıp yazımı okuduğunuz için teşekkürlerimi takdim ederim ve iyi günler geçirmeniz dileklerimle.